مرکز کامپیوتر ایران | مرکز کامپیوتر ایران
مرکز کامپیوتر ایران – در باور افکار علاقه‌مندان به کامپیوتر، این‌گونه تصور می‌شود که زمانی قیمت کالاها افزایش می‌یابد، دیگر کاهش نمی‌یابد. غالباً ما این را به حساب فروشندگان سودجو و گران فروش می گذاریم اما واقعاً چه اتفاقی می افتد؟
علت این امر این است که با افزایش قیمت ها، از وارد کننده گرفته تا فروشنده، به کسب درآمد بالاتر امیدوار می شوند و عقب نشینی از آن برای آنها دشوار است، به همین دلیل تن به کاهش قیمت ها نمی دهند.
در حالت معمول باید عرضه و تقاضا قیمت‌ها را بالا و پایین کند اما در بازار کامپیوتر و حتی بسیاری دیگر از حوزه‌ها عملاً چنین نیست. اقتصاددان‌ها از این پدیده به‌عنوان «چسبندگی قیمت» یاد می‌کنند که مقابل «روان بودن قیمت» ها قرار می گیرد. به زبانی ساده این نظریه بیان می‌کند پس از تغییر شرایط (نظیر کاهش نرخ ارز)، کالاها تمایلی به کاهش قیمت ندارند. در واقع چسبندگی قیمت باعث می‌شود قیمت‌ها نتوانند در پاسخ به تحولات بازار تغییر کنند.
یکی از عوامل مؤثر در چسبندگی بازار، قراردادها و توافق‌ها هستند. واردکننده، توزیع‌کننده و فروشنده تصمیم می‌گیرند برای یک دوره مشخص یک کالا را با یک سطح از قیمت مبادله کنند که درنتیجه آن دیگر تغییراتی چون کاهش نرخ ارز تأثیر خاصی بر قیمت‌ها نمی گذارد. برای مثال واردکننده یا توزیع‌کننده، بار جدید خود را با تأثیر دادن افزایش قیمت ناشی از شوک وارد بازار می‌کند که کل بازار و موجودی همان کالا را تحت تأثیر قرار می‌دهد و کل بازار قیمت‌ها را بالا می‌برند. در این حالت چسبندگی قیمتی رخ می‌دهد و حتی اگر شوکی هم در بخش پولی ایجاد شود (نظیر کاهش نرخ ارز)، دیگر نمی‌توان قیمت کالا را تعدیل کرد. همچنین قرار دادهای بلند مدت باعث می شوند تا پایان آنها امکان کاهش قیمت ها وجود نداشته باشد.
مطمئناً عوامل بیشتری چون تورم نیز در این مسئله تأثیر گذار هستند که خارج از بحث ما است.
یکی از عوامل اصلی کاهش نیافتن قیمت ها، عدم وجود هماهنگی است. اگر هماهنگی میان فروشندگان، توزیع کنندگان و وارد کنندگان متعدد وجود داشته باشد، آنها می توانند ضمن دست یابی به هدف مورد انتظار خود، قیمت ها را تعدیل کنند. اما اگر یکی از آنها به تنهایی قیمت ها را کاهش دهد، ممکن است برای مثال از فروش یک کالا 10 دلار به دست بیاورد، در حالی که بنگاه دیگری 30 دلار به جیب می زند! در این حالت کاهش قیمت منجر به رکود بیشتر می شود که مطمئناً به نفع آنها نیست.
دومین عامل تأثیر گذار در چسبندگی قیمت کالاهای سخت افزاری، رفتار مصرف کنندگان است، تجربیات خریداران در طول سال‌های اخیر (به ویژه از سال 1390 به بعد) باعث بروز این ترس شده است که قیمت‌ها از این هم فراتر می‌روند و در نتیجه آن به جای کاهش تقاضا، شاهد شدت گرفتن تقاضا در اوج گرانی‌ها هستیم. در واقع مردم با درس‌هایی که از گذشته گرفته‌اند، برای خرید کالاهای گران شده هجوم می‌برند!
مصرف کنندگان ایرانی به جای هماهنگی با سایر مصرف کنندگان برای همراهی با آنها برای دست نگه داشتن در خرید، با انگیزه‌هایی چون احتمال برخورداری از منفعت یا تهیه یک کالا پیش از نایاب شدن یا گران تر شدن، خودت دست به خرید می‌زنند که بر شدت شوک‌ها می افزاید.
همان‌طور که گفته شد، بی‌اعتمادی ما ایرانیان به‌قدرت خرید خودمان و تجربه‌های تلخ از افزایش برگشت‌ناپذیر قیمت‌ها، باعث شده چسبندگی قیمت‌ها تداوم یابد و حتی رو به بالا باشد که درنتیجه آن با عبور از یک شوک نه تنها قیمت‌ها کاهش نمی یابند، بلکه بیشتر هم می‌شوند.
منبع / شهر سخت افزار
کانال تلگرام مرکز کامپیوتر ایران
